Overview

A comprehensive biography of Carwyn James (1929-83), teacher and author, broadcaster and politician, Welsh international rugby player and dazzling coach, albeit a wounded soul. Various aspects of his life and work are explored, and his rich contribution to public life in Wales is acknowledged. 88 photographs are included, a number previously unpublished.

Full Product Details

9781784611644

Table of Contents

Reviews

Mae enw Carwyn James yn adnabyddus ledled y byd am fod yn un or hyfforddwyr mwyaf dyfeisgar, arloesol ac ysbrydoledig a welodd y gamp erioed. Maer gyfrol yn cadarnhaur farn honnon gryf, wrth gwrs, ond fel syn gyffredin i gymaint o bobl athrylithgar a chreadigol yn eu meysydd, mae dwy ochr tra gwahanol i Carwyn James, ac mae cofiant Alun Gibbard yn cyflwynor gwahanol agweddau hyn oi fywyd yn effeithiol iawn.Fel y byddai rhywun yn disgwyl mewn cofiant, mae llawer o gyfeirio at deulu a ffrindiau Carwyn, ac mae ei gysylltiad Chwm Gwendraeth, sef yr ardal lle y cafodd ei fagu, a Rhydlewis yn ne Ceredigion, yn hollbwysig yng ngwneuthuriad y cymeriad cymhleth yma. A bur gwreiddiau dwfn yn angor iddo gydol ei oes.Bu ei gyfnod yn Aberystwyth yn hynod bwysig iddo, ac yn y Coleg ger y Lli y gwnaeth ddechrau darganfod ei hun. Yno y cryfhawyd ei ddiddordeb mewn llenyddiaeth; yno yr agorwyd ei feddwl i wleidyddiaeth; yno y cafodd gyfle i wneud ffrindiau agos gyda chyfoedion ac yno y seliwyd ei enw fel chwaraewr rygbi o fri, flynyddoedd cyn iddo droi at hyfforddi.Ond roedd elfennau mwy annisgwyl iw fywyd hefyd. Er enghraifft, roedd hin syndod deall iddo benderfynu ymuno r llynges er nad oedd wir raid iddo. Trai fod yn cwblhau ei wasanaeth milwrol, llwyddodd i ddysgu Rwsieg er mwyn cynorthwyor gwasanaethau cudd yn y cyfnod ar l yr Ail Ryfel Byd. Ond hyd yn oed yn y llynges, byddai rygbin cael blaenoriaeth! Roedd darllen am gyfnod Carwyn yn yr Eidal pan fun hyfforddi tm rygbi Rovigon hynod ddiddorol hefyd. Roedd iw weld yn gymharol hapus yno, ymhell o Gymru. Ond rhoddodd hyn gyfle iddo ymdrwytho ei hun mewn diwylliant a hanes gwlad arall.Maer berthynas rhwng Carwyn James ac Undeb Rygbi Cymru ar BBC hefyd yn cael triniaeth fanwl. A bur berthynas honnon un gymhleth hefyd. Dymar gwr arweiniodd tm rygbir Llewod iw hunig fuddugoliaeth yn erbyn y Crysau Duon, a hynny yn Seland Newydd. Dyma hefyd yr hyfforddwr ysbrydoledig a sicrhaodd fod y Scarlets wedi curor cewri o hemisffer y De ar y Strade yn 1973 hefyd. O ddeall hynny, mi allai rhywun dybion ddigon rhesymol y byddai, rywbryd, wedi bod yn ddewiswr neun hyfforddwr ein tm cenedlaethol. Ond doedd ei bersonoliaeth ddim fel pe bain ffitio ar y pryd, ac maen siwr y collwyd cyfle euraid i ddefnyddior profiad helaeth ar meddwl craff iw llawn potensial ,fel syn cael ei gyfleu yn y cofiant. Maer teimlad yna o fethu manteisio ar ei ddoniau yr un mor gryf yn ei berthynas gydar BBC ai yrfa fel darlledwr. Cafodd dipyn mwy o lwyddiant fel colofnydd i rai or papurau newydd cenedlaethol poblogaidd. Maer gyfrol yn ein cyfeirion ddeheuig at y materion academaidd, gwleidyddol a chelfyddydol hynny oedd o wir ddiddordeb i Carwyn. Down i wybod am ei arwyr yn y meysydd hynny; am y bobl, y llyfrau ar gwaith celf y byddain troi atynt am gysur, am gynhaliaeth ac am ysbrydoliaeth. Maen hawdd meddwl mai dim ond dyn rygbi oedd Carwyn James gan fod ei enwn rhan mor annatod or gm, ond roedd cymaint mwy iddo na hynny. Bun athro uchel ei barch yng Ngholeg Llanymddyfri am flynyddoedd, ac roedd yn mwynhau pob elfen o ddiwylliant a thraddodiadau Cymru. Roedd ganddo ddiddordeb byw mewn gwleidyddiaeth hefyd a bun sefyll i fod yn gynghorydd dros Blaid Cymru ar un adeg.Maen debyg fod yma ddeunydd newydd amdano a ffotograffau nas gwelwyd or blaen, ac mae l ymchwilio manwl gan yr awdur yn amlwg. Ac mae cynnwys y cerddi amdanon ychwanegu at fwynhad y darllen hefyd.Ond gydai lwyddiant ym myd rygbi y daeth yn ffigwr cenedlaethol amlwg a phoblogaidd iawn yn ystod yr 1970au. Maen drist meddwl bod y cyfan wedi dod i ben mor mor ddisymwth. Ac maer ffaith iddo farw tra ar wyliau mewn gwlad dramor yn dwysaur tristwch. Darllen fesul pennod ar hap a wnes i, fel maen digwydd, a doedd hynny ddim wedi amharu dim ar y mwynhad wrth ddarllen. Cael y cyfle i ddod i adnabod y dyn preifat oedd yn gorfod dygymod gyda chymhlethdodau fel ei rywioldeb ai alcoholiaeth oedd fwyaf dadlennol. Ei adnabod yn well, ie, ond yn bendant nid yn llwyr, oherwydd mae cymaint o gwestiynau o hyd heb eu hateb.Hefin JonesGellir defnyddio'r adolygiad hwn at bwrpas hybu, ond gofynnir i chi gynnwys y gydnabyddiaeth ganlynol: Adolygiad oddi ar www.gwales.com, trwy ganiatd Cyngor Llyfrau Cymru. It is possible to use this review for promotional purposes, but the following acknowledgment should be included: A review from www.gwales.com, with the permission of the Welsh Books Council. -- Cyngor Llyfrau Cymru

Author Information

Tab Content 6

Customer Reviews

Recent Reviews

Countries Available